Planujesz zakup drona? Od 31 grudnia 2020 weszło w życie nowe prawo dronowe, które w znaczącym stopniu ułatwia zabawę entuzjastom. Jeśli masz już sprzęt i masz uprawnienia na drony, to możesz zrobić konwersję na nowe uprawnienia. Jeśli jednak nie masz jeszcze uprawnień, bądź zastanawiasz się nad zakupem takiego sprzętu, to ten artykuł pomoże Ci zrozumieć nowe reguły gry dla lotów amatorskich (w tzw. Kategorii otwartej).
W tym artykule opiszę trochę o nowych zasadach, co warto wiedzieć przed zakupem, a także jak wygląda kurs i egzamin, żeby zrobić uprawnienia na drony.
Ujednolicenie przepisów dla Unii Europejskiej
Wcześniej prawo dronowe (lub BSP – bezzałogowego statku powietrznego) różniło się bardzo w zależności od kraju. W sumie, pewnie przez spopularyzowanie tej rozrywki, Unia Europejska postanowiła trochę te różnice zmniejszyć. Na szczęście dla entuzjastów, wprowadzone zostało wiele ułatwień.
Oczywiście, to nie jest tak, że z 31 grudnia 2020 bierzesz drona gdziekolwiek do Europy i wszędzie obowiązują te same zasady. Na pewno do zakończenia okresu przejściowego, jakieś różnice mogą występować. Każdy z krajów ma dowolność co do wyznaczania stref geograficznych czy wymogów co do ubezpieczenia.
Przepisy przejściowe dają też czas producentom dronów. Do 1 stycznia 2023 (czyli do końca okresu przejściowego) nie mają oni obowiązku oznaczać dronów zgodnie z nowymi klasami. Prawo przejściowe obejmuje wszystkie drony dostępne w sprzedaży do 1 stycznia 2023, które nie mają nadanych klas.
Łatwiej o uprawienia na drona dla entuzjastów
Warto zwrócić uwagę, że w przypadku dronów, poniżej pewnej masy, nie potrzebujesz robić egzaminu. Wystarczy tylko zarejestrować się jako operator. Jeżeli chodzi o kurs i egzamin online na A1/A3 (do wagi 499 gram) to są to duże słowa. Kurs jest dość krótki i podkreśla najważniejsze informacje, z którymi trzeba się zapoznać. Tak naprawdę przejście tego wszystkiego nie zabierze Ci więcej niż 2 godziny życia. Po zaliczeniu egzaminu otrzymujesz od razu uprawnienia na drona w kategorii A1/A3.
Na pewno fajne jest, że teraz nie ma już rozgraniczenia, jak to było wcześniej, na loty amatorskie i zarobkowe. Jeśli zrobisz sobie darmowy egzamin, to możesz czerpać korzyści finansowe ze zrobionych przez siebie zdjęć czy filmików.
Nowy podział dronów
Według nowego rozporządzenia wprowadzono 3 kategorie lotów. W tym artykule skupimy się na kategorii otwartej, do której zalicza się większość dronów dostępnych dla zwykłego użytkownika.
W każdej kategorii lotów wyróżniono podkategorie, a w podkategoriach klasy dronów. Obecnie, nie ma jeszcze oficjalnego organu unijnego, który przydzielałby podkategorie i klasy dronom. Przez to odpowiedzialność za uzyskanie uprawnień do lotów leży w całości na pilocie. Do czasu powstania odpowiedniego urzędu wprowadzono okres przejściowy, w którym podkategorię i klasę dla już posiadanego sprzętu dobieramy na podstawie poniższej tabeli.
WAŻNE: Mimo, że w tabelce (w następnym akapicie) maksymalne prędkości nie są podane przy klasach, są one zdefiniowane w przepisach. Wszystkie warunki dla danej klasy muszą zostać spełnione. Więc jeśli Twój dron ma wagę pasującą do C1, ale prędkość przekracza górną granicę C1 (19m/s) i wpada do C2, wówczas obowiązują Cię przepisy dla klasy C2. Nie jest to więc tylko szkolenie plus egzamin online na A1/A3, ale też dodatkowy egzamin. Przykładowo, producent dronów DJI udostępnił na swojej stronie obecnie obowiązująca klasyfikację. Ta tabela, dostępna na stronie DJI (tutaj link), pozwala na sprawdzenie w jakiej klasie jest Twój dron.
Nowa klasyfikacja dronów
Poniższa klasyfikacja obowiązuje drony, którym klasa nie została przypisana przez producenta. Pamiętaj, że do 1 stycznia 2023 roku, producent nie ma obowiązku nadawać klasy drona. Wtedy obowiązują przepisy kategorii otwartej z okresu przejściowego.
Strefy geograficzne
Warto się zapoznać z oznaczeniami stref geograficznych, żeby być świadomym ograniczeń na danym obszarze. W poniższej tabelce są informacje co do skrótów, jak również obowiązujących w nich zasad lotów. Gdzie sprawdzić oznaczenie strefy, w której się znajdujesz? Dla Polski są dwie opcje. Pierwsza to skorzystanie z systemu Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP). Druga to użycie aplikacji DroneRadar.
Uprawnienia na drona – od jakiej wagi?
Żeby latać zgodnie z prawem, zwróć uwagę, że jeśli Twój dron:
- waży mniej niż 250 gram i nie posiada kamery – nie musisz nic robić.
- posiada kamerę albo waży 250 gram lub więcej – musisz zarejestrować się jako operator – nie musisz robić kursu ani egzaminu.
- wpada do klasy C1 albo wyższej – musisz zarejestrować się jako operator a następnie jako pilot, odbyć szkolenie i egzamin online.
Dodatkowo, w każdej kategorii wymagającej rejestracji musisz oznaczyć swoją maszynę numerem operatora lub pilota.
Rejestracja odbywa się na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego (tutaj link).
Uprawnienia na drona online – szkolenie
Szkolenie jest napisane dość przystępnym językiem, a czasami wręcz humorystycznym. Zupełnie nie jak w urzędzie, tutaj brawa dla Urzędu Lotnictwa Cywilnego za takie podejście do tematu. Dla przykładu, w jednej z lekcji szkoleniowej pojawia się stwierdzenie: „kontakt z kręcącym się śmigłem boli… serio… nie musisz sprawdzać…”. Takie smaczki przewijają się w szkoleniu, umilając cały proces.
Oczywiście, są też czasami nieścisłości, np. odległość od ludzi. Na jednym slajdzie, dla kategorii C2 wpisane jest 30 metrów odległości w poziomie. Na innym za to, znajdziesz informację że dla kategorii A2 jest to 50 metrów. Jako, że w podkategorii A2 jest jedynie klasa C2, mamy rozbieżność w zeznaniach. Dla bezpieczeństwa trzymajcie się jednak tych 50 metrów odstępu. Poniżej, graficzna pomoc w interpretacji przepisów co do odległości.
Egzamin – uprawnienia na drona
Egzamin składa się z 40 pytań jednokrotnego wyboru. 20 z nich jest standardowych (powtarzających się za każdym razem), a kolejne 20 jest z losowane z puli pytań. Na odpowiedź, na każde z pytań, jest 90 sekund. Po tym czasie egzamin automatycznie przechodzi do następnego pytania. Wszystko, o co pytają, jest opisane w materiałach przygotowujących, więc po zapoznaniu się z treścią nie powinno być problemu ze zdaniem.
Nie przejmuj się jak nie zdasz za pierwszym razem. Ilość razy, którą możesz przystępować jest nieograniczona i oczywiście bezpłatna. Żeby przystąpić do egzaminu na kategorię A1/A3, jedynym ograniczeniem jest wiek, minimalny w Polsce wynosi 16 lat.
Co po egzaminie?
Oczywiście piszemy tu o egzaminie na drony kategorii (A1/A3), tak jak w przedstawionej tabelce. Po zakończeniu egzaminu trzeba oznaczyć drona swoim numerem pilota. Nie ma ścisłych zasad, w jaki sposób to oznaczenie na drona nanieść. Ja polecam samoprzylepne kartki do drukarki. WAŻNE – jeden dron, może być przypisany do więcej niż jednej osoby. Tak jak w przypadku auta, tylko jedna osoba w danym momencie może go przecież prowadzić.
Gdzie znajdziesz informacje o szkoleniach i egzaminie?
Wszystkie informacje o aktualnych przepisach znajdziesz na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Strona zawiera sporo szczegółów, jednak nie zawsze łatwo znaleźć linki do egzaminu czy szkolenia na stronie ULC. Dlatego tutaj wklejam link.
Pamiętaj też, że jak wyszukujesz w Google nowe prawo dronowe czy uprawnienia na drona, niestety, strona ULC nie zawsze pojawia się na początku. Często masz odnośniki do innych stron opisujących zmiany, ale nie zawsze znajdują się na nich odnośniki, gdzie zrobić podstawowy egzamin. Czyli taki dla amatorów. Co do profesjonalnego wykorzystania dronów, na ULC też znajdziesz o tym informacje. Jednak, w tym artykule, opisane zostały uprawnienia dla entuzjastów.
Co jest słabe w przypadku uprawnienia na drony 2020?
W przypadku prawa jazdy, masz jeden numer przypisany indywidualnie do Ciebie. Później, w zależności od kategorii, do której uzyskasz uprawnienia, dopisywane są one do dokumentu. Tu na razie wygląda to tak, że osobny jest numer na operatora, a osobny na pilota. Także kończysz rejestrację i egzamin z dwoma numerami. Mam nadzieję, że ten problem zostanie rozwiązany. No i ile tych numerów trzeba pamiętać lub nosić przy sobie.
Latając dronem trzeba uważać
Wiadomo, można komuś zrobić krzywdę, więc trzeba podchodzić do korzystania z tej przyjemności bardzo rozsądnie. Niestety, to nie jest wszystko. Za niestosowanie się do zasad obowiązujących w strefach geograficznych, operator bądź pilot drona mogą być narażeni na karę. Może to być nawet pozbawienie wolności do 5 lat. Dlatego zawsze sprawdź, gdzie będziesz latać.
Przydatne materiały
Urząd Lotnictwa Cywilnego podaje też link do dodatkowych informacji znajdujących się na ich kanale (link do kanału ULC na YouTube). Na kanale EASA (European Union Aviation Safety Agency – Agencja Unii Europejskiej ds. bezpieczeństwa Lotniczego), można znaleźć seminaria na temat Europejskich przepisów dotyczących dronów. Link do kanału EASA.
Trochę tego jest
Nie mniej jednak, jest to prostsze niż się może wydawać. Dzięki wprowadzonym zmianom i ujednoliceniom, o uprawniania na drona jest łatwiej, niż mogłby się wydawać. Nie zniechęcajcie się szkoleniem i egzaminem, bo są to rzeczy proste i nie zabierające dużo czasu.
Powodzenia!
